بررسی حبسیات در ادبیات معاصر با تکیه به آثار آزادگان جنگ تحمیلی

کتاب بررسی حبسیات در ادبیات معاصر با تکیه به آثار آزادگان جنگ تحمیلی نوشته ماشاءاله  پاپی – مریم کویتی، کتاب حاضر، پژوهشی است در پنج بخش که در جهت شناخت هرچه بهتر بخش ادبیات پایداری ایران تهیه شده است. در این پژوهش بیان می‌شود که در میان حبسیات اسرای جنگ تحمیلی، که با بیانی ساده و شیوا به ذکر وقایع و تجربیات دوران پرمخاطره اسارت در اردوگاه‌های رژیم پس عراق پرداختند، می‌تواند سند ارزشمندی از رشادت فرزندان دلیر وطن باشد. این اشعار که با قلمی صمیمی، جذاب و صادقانه نوشته شده‌اند، می‌توانند برای نسلی که آن دوره را تجربه نکرده‌اند، در بازنمودن این معما که چرا دولت عراق با همه حمایت‌های ابرقدرت‌ها نتوانست پیروز شود، حائز اهمیت باشد.

برشی از کتاب

عبدالعلى ادیب برومند یکى از آخرین حبسیه‌سرایانى است که، هم‌چون ملک‌الشعراء، به پیروى از شاعران کهن حبسیه سروده است. وى در دهه 1340ش، چون از فعالان و هواداران جبهه ملّى ایران بود، به زندان حکومت پهلوى افتاد. پیش از آنکه خود در بند شود، از یکى از دوستانش وصف زندانِ قزل‌قلعه تهران را شنید و شعر «اى قزل‌قلعه» را سرود. اینکه کسى خارج از زندان، حسب‌حال زندانیان و اوضاع زندان را به شعر وصف کند، از ویژگی‌هاى حبسیه‌سرایى معاصر است که ظاهراً در حبسیه‌هاى کهن سابقه ندارد. اما دوره جدید ادبیات زندان یا حبسیه‌سرایی در سال‌های نخست قرن اخیر هجری شمسی و با افتتاح زندان قصر شکل گرفت. این زندان که ۱۱ آذر ۱۳۰۸ خورشیدی افتتاح شد در طول سال‌های حیات خود به عنوان زندان میزبان نویسندگان، شاعران و چهره‌های فرهنگی بود که مخالف رژیم حاکم بودند. محمد فرخی یزدی، بزرگ علوی، م.ا. به‌آذین، احمد شاملو، محمود دولت‌آبادی، مهدی اخوان ثالث، نجف دریابندری، غلامحسین ساعدی، عزت‌الله انتظامی، محمدعلی سپانلو و… کسانی بودند که در میان سلول‌های این قصر سنگدل زندانی شدند. البته ادبیاتی که در زندان قصر شکل گرفت را نمی‌توان به طور دقیق ادبیات حبسیه دانست بلکه بسیاری از آثار ارزشمند این چهره‌های فرهنگی در سلول‌های دربسته زندان قصر نوشته شد. از سوی دیگر با توجه به اینکه بخشی از کسانی که در زندان قصر زندانی شدند از گروه‌های چپ و هنرمندان وابسته به حزب توده و گروه‌های کمونیستی بودند، بخشی از ادبیات چپ ایران نیز از این زندان آغاز شد. در این میان دو چهره یکی محمد فرخی یزدی و دیگری بزرگ علوی نقش پررنگی در شکل‌گیری گونه نخست ادبیات زندان یا حبسیه‌سرایی داشتند.(یوسفی، 1391، 45)

آنچه رد این کتاب می‌خوانیم

• بیان مسأله

• پرسش‌های تحقیق

• اهمیت و ضرورت پژوهش

• بهاءالدین بغدادى

• خاقانى شروانى

• مهدی اخوان ثالث

• فواید خاطره نویسی

• درمان بیماری‌ها