کلیله و دمنه و مرزبان نامه از منظر جنبه‌های داستانی و بلاغی

کتاب کلیله و دمنه و مرزبان، موضوع کتاب حاضر، بررسی جنبه‌های داستانی و بلاغی کلیله و دمنه و مرزبان است. در جنبه‌های داستانی به عناصری نظیر موضوع، مضمون، شخصیت‌پردازی، زاویه­‌ی دید و پیام قصه‌ها و حکایات مرزبان نامه و کلیله و دمنه توجه شده است. همچنین در مورد انواع تمثیل یعنی پارابل، فابل و اگزمپلوم اشاراتی نموده‌ایم. در بخش مربوط به جنبه‌های بلاغی این دو کتاب ضمن آوردن توضیحاتی مختصر در مورد انواع سه گانه‌ی علوم بلاغت (بدیع، بیان و معانی) شواهدی را از دو کتاب ارائه داده‌ایم. کتاب حاضر از پنج فصل تشکیل شده است. در فصل اول به کلیاتی در مورد کلیله و دمنه و مرزبان نامه و ترجمه‌ها و تهذیب‌هایی که از این دو کتاب شده است، اشاره نموده‌ایم و ضمناً از تأثیرات کلیله و دمنه بر مرزبان‌نامه سخن رفته است؛ در فصل دوم در مورد ادبیات داستانی، انواع آن و توضیحاتی در مورد قصه‌های تمثیلی و انواع آن، در فصل سوم به تحلیل قصه‌های کلیله و دمنه از جهت جنبه‌های داستانی، در فصل چهارم تحلیل داستان‌های مرزبان‌نامه از جهت جنبه‌های داستانی و در فصل پنجم هم به بررسی جنبه­‌های بلاغی در کلیله و دمنه و مرزبان‌نامه توجه نموده‌ایم.

 در بخشی از کلیله و دمنه می‌خوانیم

حکایت غوک و مار

در این قصه راوی، پدر شریک دانا و مخاطب شریک دانا است. موضوع: حیله‌گری و فریبکاری. مضمون: «بسا حیلت که بر محتال وبال است» قهرمانان: غوک، نماد افراد مظلوم، مار نقطه‌ی مقابل او نماد افراد ظالم. پنج پایک دوست و مشاور غوک است. با راهنمایی‌های پنج پایک، غوک به کمک گرفتن از راسو رهنمون می‌شود. هر چند راسو در ابتدا باعث مرگ مار می‌شود اما بنابر اصل «خوکردگی بتر از عاشقی است‌». نابود کننده و عامل مرگ غوک و بچگان او می‌شود. پیام این حکایت: در چاره‌اندیشی‌ها باید تمام جوانب را در نظر گرفت و به فرجام کار توجه داشت.

آنچه در این کتاب می‌خوانیم

• درباره‌ی کلیله و دمنه و مرزبان‌نامه

• آشنایی با ادبیات داستانی

• بررسی جنبه‌های داستانی در کلیله و دمنه

• جنبه‌های داستانی در مرزبان‌نامه

• بررسی جنبه‌های بلاغی در کلیله و دمنه و مرزبان‌نامه