سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب (ایبنا) – فریبا حیدرپور: نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران به عنوان مهم‌ترین رویداد فرهنگی کشور فرصتی برای اهالی نشر، قلم، کتابفروشان و مرتبطان با این حوزه ایجاد می‌کند، به ویژه برای ناشرانی که سهم کمتری در دیده شدن دارند اما باید دید مجال حضور چه اندازه است و سهم ناشران استانی و برندسازی آنان و نویسندگان از چالش‌هایی است که در این روزهای نزدیک به سی و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در موضوع پرونده نمایشگاه کتاب و استان‌ها بررسی می‌شود.

مهشید پیام، ناشر دزفولی که از سال ۸۲ مجوز نشر دارد و در بخش نمایشگاه مجازی کتاب تهران شرکت می‌کند در این باره به خبرنگار ایبنا در اهواز گفت: نمایشگاه کتاب موجب شهرت نویسندگان و ناشران می شود و معرفی و فروش کتاب‌های مؤلفان در تیراژ بالا، کیفیت ارائه کتاب، برگزاری جلسات نقد، جشن امضا، و … از تمهیدات ناشران است تا از این طریق اعتماد مشتریان و نویسندگان را جلب کنند. مشتری‌محوری پایه و اساس برندسازی است و ناشران باید با آگاهی از روش‌ها و مدل‌های برجسته برندسازی بتوانند نویسندگان را جذب کنند چون نویسندگان توانمند نیز به دنبال ناشران برند برای چاپ آثارشان هستند.

حضور پدیدآورندگان در نمایشگاه کتاب تهران فرصتی طلایی برای مطرح شدن است

وی، سهم پدید آورندگان بومی در نمایشگاه کتاب را مثبت ارزیابی کرد و افزود: ناشران بومی با حضور در نمایشگاه، خود را به علاقه مندان و مشتاقان کتاب معرفی می‌کنند و حضور پدیدآورندگان فرصتی طلایی برای مطرح شدن است اما حفظ آن جایگاه نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است و متأسفانه به علت مشکلات زیاد در چاپ و نشر کتاب بسیاری از ناشران این فرصت طلایی را از دست داده‌اند.

مدیر مسئول انتشارات اهورا قلم با اشاره به اینکه هزینه‌های گزاف شرکت در نمایشگاه حضوری کتاب تهران، حضور ناشران استانی را با مشکل مواجه می‌کند، عنوان کرد: ناشران بومی با زحمت زیاد تلاش می‌کنند تا هر سال آثار ارزشمندی منتشر کنند اما با توجه به هزینه‌های زیاد حضور در نمایشگاه کتاب تهران همچون اجاره غرفه، اسکان کارکنان و کارگران، دستمزد عوامل، غرفه‌آرایی، هزینه تبلیغات در سطح نمایشگاه و … ناشران بومی در حسرت حضور نمایشگاه می‌مانند و بیشتر ناشران از حضور محروم می‌شوند.

نمایشگاه مجازی فرصت مطلوبی برای ناشران استانی

این ناشر دزفولی که تا پیش از کرونا در نمایشگاه کتاب تهران حضوری شرکت می‌کرد، تصریح کرد: تا قبل از شیوع کرونا با هر زحمتی تلاش می‌کردیم تا حضوری در نمایشگاه شرکت کنیم اما نمایشگاه مجازی فرصت مناسبی برای ناشران استانی ایجاد کرد و با توجه به محدودیت سفر به تهران، هزینه جابه‌جایی کتاب‌ها و دیگر هزینه‌های جانبی، نمایشگاه مجازی فعلاً جوابگوست و با ایجاد طراحی فضای شخصی‌سازی شده، تهیه ویدئو، کاتولوگ، عکس‌ها، فرم‌های پیام رسان برای ارتباط با ناشر، لینک‌ها، وب‌سایت، بخش ترجمه برای مشتریان بین‌المللی و … به دلیل قابلیت‌هایی که دارد، می تواند جایگزین خوبی برای ناشران شهرستانی باشد.

پیام، از دیگر مزایای نمایشگاه مجازی کتاب تهران را داشتن وسیله همراه هوشمند برای خرید مجازی دانست و افزود: اداره پست در نمایشگاه مجازی همکاری خوبی دارد و ملزم می‌شود تا بسته‌های ناشران حتی در روز تعطیل را بگیرد و هزینه ارسال کتاب در ایام نمایشگاه برای خریداران رایگان است و بن کارت‌های الکترونیکی به دانشجویان، استادان، طلاب، اهل قلم، نهادها و دستگاه‌ها، کمک حمایتی مطلوبی برای ناشران است.

وی با اشاره به نقاط ضعف نمایشگاه مجازی بیان کرد: در نمایشگاه مجازی کتاب‌های اعلامی در پنل کاربری نمایشگاه دقیقاً باید منطبق با موجودی واقعی ناشر باشد در حالی که در نمایشگاه فیزیکی می‌توان تا لحظه آخر میزها و پیشخوان را شارژ کرد و کتاب‌های داغ را از چاپخانه به غرفه آورد. در بخش پست نیز ماموران پست موظف به حضور در اداره پست در روزهای پنجشنبه و جمعه برای دریافت و ثبت در سیستم هستند و این حضور در روز غیرکاری ناشر را با بداخلاقی‌هایی از سوی ماموران مواجه می‌کند زیرا ارسال نکردن کتاب تا زمان ۲۴ ساعت برای ناشر تخلف محسوب شده و از آنان جریمه گرفته می‌شود.

پیام، با تشریح اینکه در برخی مواقع گیرنده در دسترس نیست و بسته پستی معلق می‌ماند، بیان کرد: وقتی بسته‌های پستی معلق می‌مانند برگزارکنندگان نمایشگاه ناشر را مقصر می‌دانند و از دیگر معایب نمایشگاه مجازی، قطعی و کندی اینترنت و نبود تبلیغات و اطلاع رسانی برای نمایشگاه مجازی بود که در مواردی خود ناشران هم بی خبر هستند.

مسیر دیجیتالی شدن نشر زیبایی‌های این صنعت از بین می‌برد

وی در پاسخ به این پرسش که آینده صنعت نشر و به تبع آن نمایشگاه کتاب در مسیر دیجیتالی را چگونه ارزیابی می‌کنید، بیان کرد: بر این باورم آینده صنعت نشر متأسفانه رو به افول است و مسیر دیجیتالی شدن این صنعت، زیبایی‌های آن را از بین خواهد برد زیرا بوی کاغذ و کتاب برای ما دوستداران کتاب، از بوی نان هم خوش‌تر است. صداهای نمایشگاه فیزیکی، ازدحام جمعیت، گفت‌وگوها، عکس‌های دوستانه با خریداران، صرف چای و قهوه با همکاران، تعامل ناشران با یکدیگر از تمام کشور، میزگردها و نشست‌های تخصصی، ملاقات ناشران خارجی و تبادل آثار فرهنگی و … همه جای خود را به تجارت صرف و بازاریابی می‌دهد.