مثل‌نویسی فارسی (با نگاهی بر کتاب‌های نگارش دوره دوم متوسطه)

کتاب مثل نویسی فارسی (با نگاهی بر کتاب‌های نگارش دوره دوم متوسطه) به قلم محسن اسداله سلمان‌پور، با هدف یادآوری پیشینه برخی از ضرب‌المثل‌ها و زمان کاربرد هر یک گردآوری شده است تا شما را با استفاده درست و به جا از مثل‌ها آشنا نماید.

ضرب‌المثل‌ها معمولا تاریخچه و داستانی پندآموز دارند که ریشه بسیاری از آن‌ها از یاد رفته و پیشینه برخی از امثال برای همگان روشن نیست، با این حال این مثل‌ها در سخن بکار می‌رود. بکار بردن مثل‌ها کلام را کوتاه کرده و عبارت کوتاه بر دل می‌نشیند و گفت و گوی طولانی را مختصر و مفید می‌نماید. به کار بردن به موقع مثل، هنر است و چنانچه در جای نامناسب بیان شود ممکن است صورت خوشی نداشته باشد. بدون شک یکی از عواملی که باعث بقای فرهنگ یک جامعه و انتقال آن فرهنگ از نسل‌های قبل به نسل‌های بعد می‌شود وجود قصه‌ها، افسانه‌ها و ضرب‌المثل‌هایی است که به صورت سینه به سینه نقل می‌شوند. “تمثیل و حکمت” میراث فرهنگی ماست که برای بیان اندیشه‌ها و افکارمان از آن‌ها بهره می‌گیریم. میراث گرانبها و فاخر که پشتوانه چندین هزار ساله را به دوش می‌کشد. کشور ما در طول تاریخ بارها مورد چپاول بدخواهان بوده، کتابخانه‌هایمان ویران اما ققنوس‌وار بر پا خاسته و با هر زحمت و تلاش از فرهنگ و تمدن غنی خود حمایت کرده‌ایم. بزرگان فرهنگ‌گستری مانند فردوسی با خلق حماسه‌ای سترگ با دمیدن روح رادمردی و پیکار با نشتی و پلیدی جانی دوباره به ادبیات غنی ما بخشیده است.

بخشی از کتاب می‌خوانیم

الخیر فی ما وقع

این ضرب‌المثل عربی است اما در میان فارسی زبان‌ها کاربرد زیادی دارد و معنی آن این است: “هر چه پیش آمده خوب است”. در سوره بقره آیه 214 آمده است: “چه بسا از چیزی خوشتان نیاید، در حالی‌که خیر و صلاح شما در آن است”.

آنچه در این کتاب می‌خوانیم

• فصل اول: نگاهی اجمالی به “مثل‌نویسی”

• مَثَل یا مِثال Exemplum

• علت شهرت و رواج داستان‌های امثال

• ویژگی‌های داستان‌های امثال

• فصل دوم: شرح مثل‌های دهم، یازدهم، دوازدهم

• از تو حرکت از خدا برکت

• خفته را خفته کی کند بیدار

•عاقل نکند تکیه به دیوار شکسته

• فصل سوم: مثل‌های پراکنده

• فصل چهارم: بررسی چند مثل

• عنب، اوزوم، انگور

• ببخشید کتک شما را حلاج خورد

• چه مردی بود کز زنی کم بود؟

• فصل پنجم: پژوهش و تولید متن

• سپاس‌نامه

• منابع و مآخذ